باشگاه خبرنگاران جوان ؛ حسین مهدی تبار - اسرائیل در پی جنگ غزه با پیامدهای گستردهای مواجه شده که فراتر از عرصه نظامی است. این پیامدها نهتنها بر وجهه بینالمللی اسرائیل تأثیر گذاشته، بلکه ساختارهای داخلی آن را نیز دچار تزلزل کرده است. آنچه اسرائیل در این جنگ از دست داده، مجموعهای از ابزارهای استراتژیک و نمادین است که برای دههها بر آنها تکیه کرده بود.
یکی از مهمترین پیامدهای این جنگ، از دست دادن حمایت افکار عمومی جهانی بود. پیش از این، اسرائیل توانسته بود با بهرهگیری از ابزارهای رسانهای و دیپلماسی عمومی، خود را بهعنوان قربانی تهدیدهای خارجی معرفی کند. اما در جنگ غزه، تصاویر و روایتهای منتشرشده از خشونت گسترده و تلفات انسانی، بهویژه در میان غیرنظامیان، این روایت را تغییر داد. اکنون، اسرائیل بیش از هر زمان دیگری بهعنوان عامل نقض حقوق بشر و تجاوز به غیرنظامیان شناخته میشود. افکار عمومی جهانی، بهویژه در غرب، بهشدت علیه اسرائیل بسیج شده و حمایت از این رژیم را دشوارتر کرده است.
این تغییر در افکار عمومی، حمایت بیقیدوشرط دولتهای اروپایی را نیز تحت تأثیر قرار داده است. اگرچه دولتهای اروپایی سالها به دلیل منافع ژئوپلیتیک و تاریخی از اسرائیل حمایت میکردند، اما فشار افکار عمومی و اعتراضات گسترده در شهرهای بزرگ اروپا، آنها را مجبور به تجدیدنظر در این سیاست کرده است. کاهش حمایت سیاسی و دیپلماتیک از اسرائیل، بهویژه در لحظات بحرانی، میتواند جایگاه این رژیم را در نظام بینالملل تضعیف کند.
یکی دیگر از دستاوردهای نمادین اسرائیل که در این جنگ از بین رفت، اسطوره شکستناپذیری نظامی این رژیم بود. برای دههها، اسرائیل بهعنوان قدرتی نظامی در منطقه شناخته میشد که توانایی شکست هر تهدیدی را دارد. اما حماس، با حملات غیرمنتظره و موفقیتهای نظامی خود، این اسطوره را درهم شکست. این شکست نهتنها اعتماد داخلی را تضعیف کرده، بلکه بر تصویر اسرائیل در میان متحدانش نیز تأثیر گذاشته است.
تبلیغات اسرائیل برای جذب مهاجران یهودی به این کشور نیز بهشدت آسیب دیده است. یکی از ابزارهای کلیدی این رژیم در سالهای گذشته، ارائه تصویری از اسرائیل بهعنوان سرزمین امن و باثبات برای یهودیان بود. اما جنگ غزه و ناامنی گسترده در مناطق مختلف، این تصویر را زیر سؤال برده است. کاهش اعتماد مهاجران بالقوه به امنیت اسرائیل، روند مهاجرت به این کشور را دشوارتر و پرهزینهتر میکند.
روند عادیسازی روابط با کشورهای عربی نیز از دیگر حوزههایی است که تحت تأثیر این جنگ قرار گرفته است. اگرچه اسرائیل در سالهای اخیر توانسته بود با استفاده از دیپلماسی و حمایت آمریکا، روابط خود را با برخی کشورهای عربی عادیسازی کند، اما جنگ غزه نشان داد که این روابط تا چه حد شکننده است. واکنشهای مردم کشورهای عربی به جنگ و اعتراضات گسترده در این کشورها، دولتها را تحت فشار قرار داده و هزینه عادیسازی روابط را بهشدت افزایش داده است.
یکی دیگر از اسطورههای مهم اسرائیل که در این جنگ فرو ریخت، اسطوره امنیت محض شهرکهای صهیونیستی بود. حملات حزب الله به این شهرکها و ناکارآمدی سامانههای امنیتی اسرائیل، احساس امنیت را در میان شهرکنشینان بهشدت کاهش داده است. این احساس ناامنی، میتواند به مهاجرت معکوس و کاهش جذابیت زندگی در این مناطق منجر شود و پروژه شهرکسازی را با چالشهای جدی مواجه کند.
این جنگ نشان داد که اسرائیل نهتنها در دستیابی به اهداف نظامی و سیاسی خود ناکام بوده، بلکه پایههای استراتژیک و نمادینش نیز بهطور جدی تضعیف شده است. پیامدهای این شکست، چه در عرصه داخلی و چه در سطح بینالمللی، احتمالاً برای سالها بر اسرائیل سایه خواهد افکند. این تغییرات میتوانند نظم قدرت در منطقه را بازتعریف کنند و اسرائیل را در موقعیتی دشوارتر از همیشه قرار دهند.